Nauka posługiwania się językiem oraz czytania i pisania nie rozpoczyna się w przedszkolu czy w szkole. Te umiejętności dziecko zdobywa od początku swojego życia. Mamy mnóstwo obowiązków wobec dzieci, jednym z nich jest nauczenie ich mówienia, czytania i pisania. Ale jak zacząć? Przedstawiam 5 prostych praktyk, które skutecznie przygotują dziecko.
To właśnie w pierwszych latach możemy rozkochać dzieci w książkach i pomóc im w wyrażaniu swoich myśli na papierze w formie słów i zdań.
- Zabawa
Podczas swobodnej zabawy dzieci odkrywają znaczenie słów, uczą się wyrażać siebie, swoje emocje i myśli. Opowiadane przez dziecko historyjki rozwijają umiejętność czytania ze zrozumieniem.
Dziecko powinno bawić się w przebieranki, tworzenie baz, domków, namiotów.
Rodzic powinien aranżować teatrzyki domowe, w których główne role odgrywają maskotki, lalki, czy nawet same palce.
Zabawa klockami i torami pozwala na budowę miasta, wieżowców czy zamków.
Niech wyobraźnia dziecka nie spotka się z nieoczekiwanymi zakazami!
- Śpiew
Pomaga dziecku usłyszeć, jak można podzielić słowa na sylaby. W piosenkach często spotkamy nowe pojęcia i wyrażenia, których nie używamy w codziennym języku.
Śpiewaj kołysanki przed snem.
Śpiewaj razem z wokalistami.
Kup książkę z piosenkami dla dzieci. Nie zawsze mamy w głowie teksty piosenek, więc dobrze mieć ściągę.
- Czytanie
To jeden z najlepszych sposobów przygotowania dziecka do samodzielnego czytania. Język w książkach jest znacznie bogatszy niż ten, którego używamy na co dzień. Czytanie dziecku znacznie poszerza jego zasób słownictwa. Książki z dopasowaną wielkością czcionki oraz odpowiednim rozmieszczeniem tekstu pomogą dziecku zobaczyć słowo, które czyta, a po wielu próbach je rozpoznać.
Czytaj z dzieckiem codziennie.
Gdy jest taka możliwość, pokazuj palcem słowo, które czytasz.
- Rozmowa
Rozmowa i interakcja z dzieckiem to najlepszy sposób na „uczenie” dziecka słownictwa, wyrażania swoich myśli i zdobywania informacji o świecie.
Jak rozmawiać z dzieckiem? Zadawaj dziecku pytania otwarte: „Co robiłeś dzisiaj w przedszkolu? Jak myślisz, co będę dzisiaj robiła?” Nie należy poprawiać dziecka w stylu „Nie mówi się «dobze» tylko «dobrze» – powtórz!”. Zawsze należy korygować wypowiedź dziecka, używając poprawnie tego zwrotu w swoim zdaniu. Dziecko zauważy, jak poprawnie powinno brzmieć słowo. Nie trzeba go pouczać.
- Pisanie
Pisanie, bazgranie i rysowanie pomagają dzieciom ćwiczyć motorykę małą, ale zanim zacznie ją ćwiczyć, należy podejmować działania mające na celu ćwiczenie motoryki dużej. Gdy dziecko pochyla się nad kartką – zbyt intensywnie obciąża obręcz barkową. Najlepiej przygotować miejsce do robienia malowideł i rysunków w pozycji pionowej. W tym celu możemy przykleić na ścianie karton czy korek albo rozłożyć sztalugę, aby maluch mógł stać przed kartką, trzymać głowę prosto i robić zamaszyste ruchy pędzlem lub kredką. Dobrym pomysłem jest również pomalowanie fragmentu ściany farbą tablicową. Wszystko na wysokości dziecka, aby miało ono swobodny dostęp do swojej twórczości.
Tworząc z dzieckiem dzieła, można wykorzystać te chwile do narysowania/namalowania imienia dziecka lub jednej literki z jego imienia. Wielokrotne powtarzanie informacji o znaczeniu poszczególnych literek przełoży się na rozpoznawanie ich przez dziecko.
Im większe litery, tym lepiej. Zazwyczaj w książkach są one napisane zbyt małą czcionką, dlatego dziecko nie jest w stanie rozpoznać większości z nich.
Umiejętności naśladowcze dziecka są cechą wrodzoną. Dziecko od urodzenia naśladuje nasze gesty, słowa, dźwięki, a w późniejszym okresie również nasz styl mówienia i zachowania. Już w niemowlęctwie próbuje nawiązać z nami kontakt poprzez naśladowanie naszej mimiki. W wieku od 18 do 30 miesięcy dzieci wykorzystują naśladownictwo podczas interakcji społecznych. Naśladowanie innych to podstawowy proces wspomagający uczenie się.
Wspólna zabawa, śpiew, czytanie, rozmowa i pisanie powinny towarzyszyć naszemu rodzinnemu życiu na co dzień. Dziecko oczekuje od nas zaangażowania, bo instynkt podpowiada mu, że ma dużo do nauczenia się i że będzie to wspaniała przygoda.
Umiejętność przelewania swoich myśli na papier oraz konstruowania wypowiedzi są niezwykle cenne dla każdego człowieka. W odkrywaniu tych wspaniałych umiejętności możemy towarzyszyć naszemu dziecku od początku jego życia.
